Tuinhier Tip!

Zaadwinning bij tomaten (Solanum lycopersicum)

Het opslaan van zaad van je favoriete tomaten is een eenvoudig proces en kan je volgend jaar geld besparen op het kopen van zaden.

Hebt u een sappige en lekkere tomaat ontdekt? En wens je deze volgend jaar ook in uw tuin? Dan kunnen wij je helpen. Wij leggen je uit hoe je het beste tomatenzaadjes verzamelt zodat ze volgend jaar mooie en lekkere tomaten geven. Het enige wat je nodig hebt is een mooie, rijpe en sterke tomaat.

Het bewaren van tomatenzaden is een uitstekende manier om een ​​favoriete tomaat te behouden, die het goed deed in uw tuin. Het oogsten van tomatenzaden zorgt er ook voor dat je volgend jaar dezelfde tomatenras hebt. Het is gemakkelijk om de meeste zaden te bewaren en levert economisch voordeel op. Je kunt er ook zeker van zijn dat het zaad biologisch is als je zelf tomatenzaden kweekt en verzamelt.

Gebruik altijd zaadvaste tomatenrassen. De tomaten hybriden (F1) zijn niet zaadvast. Als je hybride tomatenzaden oogst, houd er dan rekening mee dat het ontwikkelde variëteiten zijn die het volgende jaar niet uit zaad zullen groeien.

Bij oude tomatenrassen zijn de variëteiten van tomatenrassen zaadvast. De nieuwe tomaten zijn meestal hybriderassen. Moderne zaadvaste en plaagresistente rassen bestaan reeds, bv Rondobella, Sunviva, ...Wees kieskeurig over het zaad dat je bewaart en kies tomaten die dat wel zijn

Het oogsten van de tomaten voor zaadwinning

Kies een grote, gezonde, vol rijpe tomaat van een sterke plant. Pluk bij voorkeur de eerst gerijpte tomaten van de eerste en/of tweede tros.

Welke tomaat kiezen?

• bestand tegen ziekte- en plaagbestendig
• alle zaadvaste variëteiten
• krachtige kieskeurige variëteiten
• verrukkelijk van smaak!
• eerste gerijpte tomaten

De bevruchting van de bloemen gebeurt door de verstuiving. Bloemen hebben gele bloembladen met versmolten helmknoppen die een stuifmeelbuis vormen rond de stijl en het stigma. Bloembeweging maakt stuifmeel vrij uit de stuifmeelbuis zodat dit op het stigma valt. De vrucht van de tomaat is een grote bes.

Tomatenzaden oogsten

• Was elke tomaat eerst goed om mogelijk besmet materiaal te verwijderen dat door de regen op de tomaat is terechtgekomen, zoals schimmelsporen of eiertjes van ongedierte. Als je tomatenpuree-zaden oogst, houd er dan rekening mee dat je er niet zoveel zaden in zult vinden als een tafeltomaat, dus misschien heb je er meerdere nodig.
• Snijd vervolgens de tomaten in plakjes en verwijder het vruchtvlees, waarbij je de vlezige wanden verwijdert. Plaats deze pulp in kleine potten.

 

Fermenteren

Wat is fermentatie?

In een notendop, fermentatie is het proces waarbij goede bacteriën de structuur van je voedsel afbreken zodat ze meer biologisch beschikbaar worden. Fermentatie verwijdert de kiemremmende stof die zaden slapend houdt.

Het fermenteren van tomatenzaden is belangrijk voor de levensvatbaarheid en gezondheid van zaden. Tijdens het fermentatieproces worden de zaden ontdaan van hun kiemremmende stof. Zorg ervoor dat alle zaden en pulp bedekt zijn met water en laat maximum 3 dagen fermenteren. De tomatenpuree moet minstens twee maal worden geroerd, beter is drie maal roeren. Het fermenteren helpt ook om veel ziekteverwekkers te verwijderen die mogelijk blijven hangen en die een plaag-, schimmel-, bacteriële of virale infectie van de zaailingen kunnen veroorzaken (je wil nog steeds alleen zaden van gezonde planten verzamelen, omdat er anders een risico op infectie bestaat; zaden fermenteren verkleint gewoon het risico). Naarmate de gist en bacteriën groeien en het plantmateriaal fermenteert gedurende een periode van maximum 3 dagen, zal een schimmellaag gevormd worden. Het potje zal een zeer vieze geur ontwikkelen.

Reinigen van de zaden

Na het spoelen mogen de zaden niet langer slijmerig aanvoelen. Zorg ervoor dat al het vruchtvlees uit de zaden is verwijderd, anders riskeer je een schimmelprobleem. Fijnmazige zeven zijn uitstekend geschikt voor het spoelen van de zaden.

Drogen en bewaren van de zaden

Zodra de spoeling is voltooidn. smeer je de natte zaadjes uit over een koffiefilter, en zorg ervoor dat je alle overgebleven pulp wegveegt als je het opmerkt. Laat de zaden niet samenklonteren. Als dit een probleem is, herverdeel de zaden dan met je vingertoppen binnen 12 tot 24 uur om de klonters te breken. De zaden moeten maximaal een week in openlucht kunnen drogen, waarna worden de zaadjes in een zaadzakje bewaard. Schrijf de naam en de datum (minstens het jaar) op zaadzakje.

• Elk tomatenzaadje zit in een zogenoemd zaadzakje, een geleiachtig omhulsel dat het zaadje beschermt tegen kieming en andere invloeden van buitenaf. Door de zaden te fermenteren, zorg je ervoor dat je op een natuurlijke manier het zaadzakje afbreekt en de zaden vervolgens langer en beter kunt bewaren.
• Het fermenteren zorgt ervoor dat 95% van de zaden levensvatbare kiemers zijn.
• Als je de tomatenzaden enkel wast en niet fermenteert dan zijn er iets meer dan 50% levensvatbare kiemers aanwezig.
• Phytophthora is een groot probleem bij tomaten en voor zover we weten, overleeft de ziekteverwekker niet ongeslachtelijk van het ene seizoen op het andere op gedroogde tomatenzaden .
• In de meeste gevallen is behandeling van ziekten niet vereist na een fermentatieproces.

• Kleine hoeveelheden zaad leggen wij op een koffiefilter. Want deze zijn sterk absorberend en de droge zaadjes blijven er niet aan vastkleven.
• In plaats van een koffiefilter, kan je vetvrij papier of een keramisch schaaltje gebruiken. Gebruik geen papieren keukendoek, want de zaden blijven plakken, waardoor het moeilijk is om de zaden te verwijderen.
• Laat de zaden niet samenklonteren. Als dit een probleem is, herverdeel de zaden dan met je vingertoppen om de klonters te breken.
• Maak zelf een papieren zaadzakje(klikken).

ZAAIGOED in OVERVLOED

Opbergen van het zaadzakje gebeurt op een droge plaats. Nu wachten op het voorjaar om de zaaien.

Leer zelf zaden telen van tomaten. Ontdek stap voor stap de botanische classificatie, bestuiving en teeltcyclus, en hoe je de zaden moet oogsten, schonen en bewaren. Een videohandleiding boordevol tips en kneepjes van het vak om zelf met succes zaad te produceren.

• Botanische classificatie en diversiteit
• Bestuiving
• Teeltcyclus
• Zaden oogsten, schonen en bewaren

Onderstaande video maakt deel uit van ZAAIGOED in OVERVLOED, een videohandleiding om zelf zaad te telen - een reeks van 40 filmpjes die voor meer dan 40 groenten alles uitleggen wat je moet weten om zelf vruchtbaar zaad te kweken.

Referenties

Clarion University of Pennsylvania, Clarion, Pennsylvania: Assessing the Effects of Fermentation Time on Tomato (Lycopersicon lycopersicum Mill) Seed Viability

School of Plant and Environmental Sciences, Verginia: Vegetable Seed Production: Tomato

Wondrous Acres Homestead: Fermenting Tomato Seeds: How to Harvest Tomato Seeds and Save Them for Planting

DIY SEEDS: Educational films on seed production

Post Graduate School Indian Agricultural Research Institute, New Delhi, India: Seed Production Technology for Tomato (Lycopersicon esculentum Mill.)

FruitABC: Zaadwinning van tomaten (Zaadvaste tomatenrassen)