Angelica archangelica

Angelica archangelica staat bekend onder de Nederlandse naam "de grote engelwortel" of "de aartsengelwortel".

Deze plant is een inheemse plant en daarom winterhard. De grote engelwortel (Angelica archangelica) is een plant uit de schermbloemenfamilie (Umbelliferae of Apiaceae). Angelica betekent "engelkruid" wat verwijst naar de helende krachten welke de grote aartsengelwortel zou hebben gehad.

De grote engelwortel kan wel 2,5 meter hoog worden en bloeit uitbundig in de vorm van (halve) bolvormige schermen, opgebouwd uit zogeheten stralen. Het aantal stralen variëert sterk (15 à 40) en daaarmee de breedte ook (3 à 15cm). Aan deze stralen komen dan eerst geelgroene bloemetjes aan. Na enige tijd veranderen de bloemen in zaad en de plant sterft dan af. Een tuinhierder in Limburg laat de engelwortel in zaad komen en spontaan uitzaaien.
Engelwortel wordt bij voorkeur gezaaid eind augustus, begin september. Het is een koudekiemer en heeft juist een periode van vorst nodig om het opkomen van de zaadjes in het voorjaar te bevorderen. Je kan ook de zaden enkele dagen in de diepvries bewaren en dan zaaien.

De bladeren geven een welriekende geur af. Sommigen vinden dat de plant hun tuin mooier maakt en een heerlijke geur verspreidt.

Angelica bevat furocumarinen waardoor, bij uitwendig contact met de plant, huidirritaties en fototoxiciteit kunnen optreden. De engelwortel kan een fototoxische reactie veroorzaken, d.w.z. een irritatie van de huid als in aanraking te is gekomen met het verse sap en wordt blootgesteld aan UV-licht. Het oogsten gebeurt in de schemering of op een zwaar bewolkte dag en draag daarbij handschoenen en bescherm de benen en armen (dus lange mouwen en broekspijpen)

In de keuken worden de jonge blaadjes in salades gebruikt. De stengels worden geconfijt en zijn een delicatesse. Met de bloemschermpjes kan je gerechten versieren. De zaden worden gebruikt als smaakmaker in een alcoholische kruidendrank, nl. de likeuren Benedictine en Chartreuse.

Angelica archangelica werd reeds in de oudheid als medicinale plant gebruikt. De plant kent ook tal van culinaire toepassingen. Deze medicinale plant wordt gebruikt als slijmoplossend middel en bij borstkwalen. Wanneer je spijsvertering niet goed werkt of je gestresst bent, kun je eveneens engelwortel nemen. Olie van de angelica zou dodelijk zijn voor verschillende bacteriën, de geur van verbrandde zaadjes zou de kamer ontsmetten en ontgeuren.

Volgens "James Godskall, The Kings medicine for this present yeere 1604 (London: 1604; STC S118768), pp. 10- 12" kan de engelwortel ook als middel tegen de pest worden gebruikt . Gedurende de pest in Londen (1665) werd op de engelwortel gekauwd en/of engelwortel gedronken, om pest te voorkomen. (Royal College of Physicians)